معرفی زاویه سنج و نحوه استفاده از آن

اگر شما هم با اندازه گیری های دقیق در شغل خود سر و کار داشته باشید، اسم زاویه سنج به گوش تان خورده است. یکی از ابزارهای مهم برای اندازه گیری زاویه های قطعات مختلف و منتقل کردن اندازه گیری های انجام شده به قطعه مورد نظر زاویه سنج است.

زاویه سنج می تواند با توجه به نیروی گرانش، زاویه شیب یک سطح یا زاویه موجود در گوشه های داخلی و خارجی یک قطعه خاص را اندازه گیری نماید. این ابزار در صنعت چوب و نجاری، کابینت سازی و کار با ام دی اف، نصب کف پوش، طراحی دکوراسیون داخلی و دیگر صنایع به کار برده می شود.

زاویه سنج کاربرد فراوانی دارد و در حوزه‌های مختلفی استفاده قرار می  شوند. این ابزار در فارسی بر کردن و برش پروفیل‌های گوناگون هم مورد استفاده قرار می گیرد. به این شکل که نخست زاویه دلخواه را بر روی زاویه سنج تنظیم کرده و سپس با انطباق زاویه سنج بر روی پروفیل، خط برش را ایجاد کرده و مطابق آن پروفیل را برش می زنیم. 

در این مطلب از گروه صنعتی ابزار سعید به معرفی کامل زاویه سنج و همه آنچه که باید راجع به کار با آن بدانید پرداخته ایم.
انواع زاویه سنج و شیوه خواندن زاویه از روی آنها
زاویه سنج ها بر حسب دقت آن ها به سه نوع تقسیم می شوند:
•    زاویه سنج ساده یا زاویه سنج دسته فلزی(نقاله ای)
این نوع زاویه سنج، به نقاله هایی که در هندسه استفاده می شوند، بسیار شباهت دارد و متشکل از دو بخش نقاله180درجه ای و یک دسته فلزی هستند. دسته فلزی می تواند تقسیم بندی و عدد گذاری شده باشد یا فاقد درجه بندی باشد. همچنین، این درجه بندی می تواند بر اساس واحدهای متریک(میلی متر) و یا ایمپریال (اینچ) انجام شده باشد. این دسته فلزی به قسمت نقاله ای زاویه سنج ساده وصل می شود و نوک پیکان آن، اندازه زاویه مورد نظر را نشان می دهد، دقت اندازه گیری این زاویه سنج یک درجه است. هر خط مشخص شده روی بخش نقاله زاویه سنج دسته فلزی، یک درجه را نشان می دهد.
از این زاویه سنج در پروژه‌های نقشه کشی به منظور رسم خطوط با زوایای مشخص، فارسی بر کردن و برش پروفیل‌های متنوع استفاده می‌گردد. چگونگی کار با زاویه سنج ساده به این شکل است که در ابتدا بایستی شاخص قسمت خط‌کش زاویه سنج را مطابق با زاویه مورد نظر روی نقاله تنظیم نمود، بعد پیچ آن را بسته و زاویه ثابت را نشان ‌دهد تا زاویه در محل مشخص قرار گرفته و علامت‌گذاری شود؛ یعنی نخست باید پیچ متصل شده روی خط‌ کش و نقاله را کمی باز کرده تا به آسانی حرکت کند، یک ضلع را با لبه نقاله و ضلع دیگر را با لبه خط‌کش تنظیم می‌کنید. پس از تنظیم اضلاع آن پیچ را محکم کرده تا خط‌کش و نقاله ثابت شود و اندازه نهایی آن را بدون تغییری مشخص کند. در نهایت شاخصی که در انتهای خط‌ کش مشخص شده را از روی نقاله می بینید.

•    زاویه سنج ذره بینی
این زاویه سنج دارای دقت بسیار بالا 12 درجه یا 5 دقیقه است، برای اندازه گیری زوایای مختلف در حین انجام پروژه های عمرانی و… استفاده می شود. به زاویه سنج ذره بینی، زاویه سنج یونیورسال هم می گویند. 
ساختار این زاویه سنج پیچیده تر از انواع دیگر است. این زاویه سنج متشکل از یک صفحه درجه بندی شده، ورنیه، تیغه یا پایه زاویه سنج است که صفحه درجه بندی شده، مقدار دقیق زاویه را اندازه گیری می نماید. ورنیه مقدار دقت یا دقیقه زاویه را تا یک دوازدهم درجه نشان می‌دهد. 
برای استفاده از این ابزار بایستی قطعه را میان تیغه و پایه زاویه سنج قرار داد و مقدار درجه را از روی نقاله خواند، دقت اندازه زاویه برای هر قطعه را می‌توان با قسمت ورنیه زاویه سنج اندازه گیری کرد. زاویه سنج های ذره بینی با دقت 2 دقیقه نیز موجود هستند.

•    زاویه سنج دیجیتال
زاویه سنج دیجیتال نسل جدید زاویه سنج های ساده هستند که اندازه‌گیری با آن بسیار دقیق تر و سریع تر است. این زاویه سنج از همه زاویه سنج های دیگر دقت بالاتری دارد با استفاده از آنها می توان برش ها و تغییرات میلی متری را در قطعات ایجاد کرد دقت تفکیک آنها آنقدر بالاست، که تا 0.01 دقیقه را هم می توانند نمایش دهند. با استفاده از این ابزار می‌توان کنترل کافی روی زاویه انحراف سطوح افقی و عمودی با جهات مختلف داشت. 
در این نوع زایه سنج دیگر نیازی به خواندن زاویه از روی نقاله نیست، چرا که این مقدار به راحتی از روی صفحه نمایشگر قابل مشاهده است. در قسمت اتصال دو خط کش مثل زاویه سنج های ساده، یک پیچ برای ثابت نگهداشتن زاویه در قرار گرفته که کار با آن را بسیار راحت تر می‌کند. در اکثر زاویه سنج های دیجیتال دو دکمه وجود دارد که یکی برای روشن و خاموش کردن و دیگری برای صفر کردن صفحه نمایشگر است. در حال حاضر تنوع این نوع از زاویه سنج ها در بازار بسیار بالاست.
از زاویه سنج دیجیتالی برای برش دادن زوایای دقیق قطعات ظریف صنعتی، مثل چرخ دنده ها استفاده می¬شود. در صنایع چوبی هم برای ایجاد برش های خیلی دقیق از آنها استفاده می¬شود. لازم به ذکر است که این نوع از زاویه سنج ها در برابر ضربه، حساس بوده و ممکن است آسیب ببینند.

•    زاویه سنج چند ضلعی
زاویه سنج چند ضلعی ابزاری خاص با قابلیت و توانایی بالا جهت برش‌های دقیق و رسم شکل های هندسی مختلف است. از این ابزار برای تنظیم زاویه برش انواع قطعات فولادی، چوبی، پلاستیکی و... استفاده می‌شود. با این ابزار می‌توان زاویه برش تیغ اره را در دستگا‌ه‌های متفاوت تنظیم کرده تا اشکالی همچون مربع، شش ضلعی، هشت ضلعی و اشکال زاویه دار دیگر را تولید کرد. 
باید تیغه را به منظور برش با زاویه‌های مورد نظر تنظیم کرد. پس از تنظیم زاویه سنج می‌توان برش قطعه کار را با زاویه مورد نظر انجام داد و برش‌ها را به هم وصل کرد.

•    زاویه سنج ساعتی
زاویه سنج ساعتی متشکل از یک صفحه درجه بندی و عقربه است. این زاویه سنج امکان انفکاک 5 دقیقه را روی سطح کار دارد که به سهولت می‌توان با عقربه و درجه مشخص شده، مقدار زاویه را قرائت کرد. نحوه درجه بندی این ابزار به این صورت است که صفحه بزرگ ساعت 120قسمتی است که هر فاصله آن بیانگر 5 دقیقه می¬باشد. بنابراین، هر دور صفحه بزرگ این زاویه سنج 10 درجه را نشان می‌دهد. علاوه بر این، صفحه داخلی ساعت چهار قسمت90 درجه‌ای دارد که هر خط یا واحد آن یک درجه را نشان می‌دهد، در این صورت صفحه داخلی زاویه سنج ساعتی360 درجه است. 
کاربرد این نوع زاویه سنج در فعالیت‌های صنعتی مانند جوشکاری، قالب سازی، تراشکاری و... است.

منابع: 
abzarsayar 
choobiner